گفت پیغامبر مر آن بیمار را

چون عیادت کرد یار زار را

که مگر نوعی دعایی کرده ای

از جهالت زهربایی خورده ای

یاد آور چه دعا می گفته ای

چون ز مکر نفس می آشفته ای

گفت یادم نیست الا همتی

دار با من یادم آید ساعتی

از حضور نوربخش مصطفی

پیش خاطر آمد او را آن دعا

تافت زان روزن که از دل تا دلست

روشنی که فرق حق و باطلست

گفت اینک یادم آمد ای رسول

آن دعا که گفته ام من بوالفضول

چون گرفتار گنه می آمدم

غرقه دست اندر حشایش می زدم

از تو تهدید و وعیدی می رسید

مجرمان را از عذاب بس شدید

مضطرب می گشتم و چاره نبود

بند محکم بود و قفل ناگشود

نی مقام صبر و نی راه گریز

نی امید توبه نی جای ستیز

من چو هاروت و چو ماروت از حزن

آه می کردم که ای خلاق من

از خطر هاروت و ماروت آشکار

چاه بابل را بکردند اختیار

تا عذاب آخرت اینجا کشند

گربزند و عاقل و ساحروشند

نیک کردند و بجای خویش بود

سهل تر باشد ز آتش رنج دود

حد ندارد وصف رنج آن جهان

سهل باشد رنج دنیا پیش آن

ای خنک آن کو جهادی می کند

بر بدن زجری و دادی می کند

تا ز رنج آن جهانی وا رهد

بر خود این رنج عبادت می نهد

من همی گفتم که یا رب آن عذاب

هم درین عالم بران بر من شتاب

تا در آن عالم فراغت باشدم

در چنین درخواست حلقه می زدم

این چنین رنجوریی پیدام شد

جان من از رنج بی آرام شد

مانده ام از ذکر و از اوراد خود

بی خبر گشتم ز خویش و نیک و بد

گر نمی دیدم کنون من روی تو

ای خجسته وی مبارک بوی تو

می شدم از بند من یکبارگی

کردیم شاهانه این غمخوارگی

گفت هی هی این دعا دیگر مکن

بر مکن تو خویش را از بیخ و بن

تو چه طاقت داری ای مور نژند

که نهد بر تو چنان کوه بلند

گفت توبه کردم ای سلطان که من

از سر جلدی نلافم هیچ فن

این جهان تیهست و تو موسی و ما

از گنه در تیه مانده مبتلا

قوم موسی راه می پیموده اند

آخر اندر گام اول بوده اند

سالها ره می رویم و در اخیر

همچنان در منزل اول اسیر

گر دل موسی ز ما راضی بدی

تیه را راه و کران پیدا شدی

ور بکل بیزار بودی او ز ما

کی رسیدی خوانمان هیچ از سما

کی ز سنگی چشمه ها جوشان شدی

در بیابان مان امان جان شدی

بل به جای خوان خود آتش آمدی

اندرین منزل لهب بر ما زدی

چون دو دل شد موسی اندر کار ما

گاه خصم ماست و گاهی یار ما

خشمش آتش می زند در رخت ما

حلم او رد می کند تیر بلا

کی بود که حلم گردد خشم نیز

نیست این نادر ز لطفت ای عزیز

مدح حاضر وحشتست از بهر این

نام موسی می برم قاصد چنین

ورنه موسی کی روا دارد که من

پیش تو یاد آورم از هیچ تن

عهد ما بشکست صد بار و هزار

عهد تو چون کوه ثابت بر قرار

عهد ما کاه و به هر بادی زبون

عهد تو کوه و ز صد که هم فزون

حق آن قوت که بر تلوین ما

رحمتی کن ای امیر لونها

خویش را دیدیم و رسوایی خویش

امتحان ما مکن ای شاه بیش

تا فضیحتهای دیگر را نهان

کرده باشی ای کریم مستعان

بی حدی تو در جمال و در کمال

در کژی ما بی حدیم و در ضلال

بی حدی خویش بگمار ای کریم

بر کژی بی حد مشتی لئیم

هین که از تقطیع ما یک تار ماند

مصر بودیم و یکی دیوار ماند

البقیه البقیه ای خدیو

تا نگردد شاد کلی جان دیو

بهر ما نی بهر آن لطف نخست

که تو کردی گمرهان را باز جست

چون نمودی قدرتت بنمای رحم

ای نهاده رحمها در لحم و شحم

این دعا گر خشم افزاید ترا

تو دعا تعلیم فرما مهترا

آنچنان کادم بیفتاد از بهشت

رجعتش دادی که رست از دیو زشت

دیو کی بود کو ز آدم بگذرد

بر چنین نطعی ازو بازی برد

در حقیقت نفع آدم شد همه

لعنت حاسد شده آن دمدمه

بازیی دید و دو صد بازی ندید

پس ستون خانهٔ خود را برید

آنشی زد شب بکشت دیگران

باد آتش را بکشت او بران

چشم بندی بود لعنت دیو را

تا زیان خصم دید آن ریو را

خود زیان جان او شد ریو او

گویی آدم بود دیو دیو او

لعنت این باشد که کژبینش کند

حاسد و خودبین و پر کینش کند

تا نداند که هر آنک کرد بد

عاقبت باز آید و بر وی زند

جمله فرزین بندها بیند بعکس

مات بر وی گردد و نقصان و وکس

زانک گر او هیچ بیند خویش را

مهلک و ناسور بیند ریش را

درد خیزد زین چنین دیدن درون

درد او را از حجاب آرد برون

تا نگیرد مادران را درد زه

طفل در زادن نیابد هیچ ره

این امانت در دل و دل حامله ست

این نصیحتها مثال قابله ست

قابله گوید که زن را درد نیست

درد باید درد کودک را رهیست

آنک او بی درد باشد ره زنست

زانک بی دردی انا الحق گفتنست

آن انا بی وقت گفتن لعنتست

آن انا در وقت گفتن رحمتست

آن انا منصور رحمت شد یقین

آن انا فرعون لعنت شد ببین

لاجرم هر مرغ بی هنگام را

سر بریدن واجبست اعلام را

سر بریدن چیست کشتن نفس را

در جهاد و ترک گفتن تفس را

آنچنانک نیش کزدم بر کنی

تا که یابد او ز کشتن ایمنی

بر کنی دندان پر زهری ز مار

تا رهد مار از بلای سنگسار

هیچ نکشد نفس را جز ظل پیر

دامن آن نفس کش را سخت گیر

چون بگیری سخت آن توفیق هوست

در تو هر قوت که آید جذب اوست

ما رمیت اذ رمیت راست دان

هر چه کارد جان بود از جان جان

دست گیرنده ویست و بردبار

دم بدم آن دم ازو اومید دار

نیست غم گر دیر بی او مانده ای

دیرگیر و سخت گیرش خوانده ای

دیر گیرد سخت گیرد رحمتش

یک دمت غایب ندارد حضرتش

ور تو خواهی شرح این وصل و ولا

از سر اندیشه می خوان والضحی

ور تو گویی هم بدیها از ویست

لیک آن نقصان فضل او کیست

آن بدی دادن کمال اوست هم

من مثالی گویمت ای محتشم

کرد نقاشی دو گونه نقشها

نقشهای صاف و نقشی بی صفا

نقش یوسف کرد و حور خوش سرشت

نقش عفریتان و ابلیسان زشت

هر دو گونه نقش استادی اوست

زشتی او نیست آن رادی اوست

زشت را در غایت زشتی کند

جمله زشتیها به گردش بر تند

تا کمال دانشش پیدا شود

منکر استادیش رسوا شود

ور نداند زشت کردن ناقص است

زین سبب خلاق گبر و مخلص است

پس ازین رو کفر و ایمان شاهدند

بر خداوندیش و هر دو ساجدند

لیک مومن دان که طوعا ساجدست

زانک جویای رضا و قاصدست

هست کرها گبر هم یزدان پرست

لیک قصد او مرادی دیگرست

قلعهٔ سلطان عمارت می کند

لیک دعوی امارت می کند

گشته یاغی تا که ملک او بود

عاقبت خود قلعه سلطانی شود

مومن آن قلعه برای پادشاه

می کند معمور نه از بهر جاه

زشت گوید ای شه زشت آفرین

قادری بر خوب و بر زشت مهین

خوب گوید ای شه حسن و بها

پاک گردانیدیم از عیبها